OK ở bài viết về phần Quang Trung ngoại giao với Nhà Thanh mình có dựa theo Thanh Thực lục, Thanh sử cảo, Càn Long ngoại giao chi yếu đồ….liệt kê ra các món quà mà Quang Trung cùng phái đoàn Việt Nam được vua Càn Long tặng cho trong 2 lần nước ta đi sứ và như nhiều nhà nghiên cứu khẳng định các tặng phẩm này là các tặng phẩm lớn nhất và quý nhất trong lịch sử mà một vị hoàng đế Vn được vua TQ tặng nhất trong một hoạt động ngoại giao chính thức cấp nhà nước
Như ta đã biết với thái độ coi nước ta như lũ mọi rợ di dịch vua ta chỉ như vương chứ không xứng làm đế các hoàng đế Tq thường chỉ dùng lễ đón quan lại để đối xử với các vua ta tương tự các vật phẩm dùng để tặng cũng là chỉ cho các quan chức nhất nhị phẩm và số lần tặng thưởng chưa bao giờ tới con số 3 ấy vậy mà Quang Trung được tặng tới 5 lần các vật phẩm cực quý đặc biệt là con dao ngắn thì chỉ có các hoàng tử và đại thân vương mới được ban cho đủ thấy nhà Thanh cũng như Càn Long không hề dám coi thường nước ta là bọn man rợ di dịch
Mình xin nói luôn các hình ảnh cũng như miêu tả về những món quà này chỉ mang tính minh họa vì như ta đã biết nhà Tây Sơn đã bị hủy sạch mọi tài liệu văn vật, gần như các hiện vật của thời Tây Sơn đến nay 0 còn gì cả nên chắc chắn các món quà kia không còn
Mình chỉ dựa vào các miêu tả cũng như các nghiên cứu của các chuyên gia rồi tìm hình minh họa gần giống nhất (Hoặc lấy hình minh họa từ chính các tài liệu, các chuyên gia mình đọc) để giúp mọi người hình dung lại thôi
Phần bài viết phụ này mình chỉ thống kế các quà tặng ngoại giao được tặng trong 2 lần là năm 1791 và 1792 thôi
Các tài liệu mình dựa vào ngoài số mình đã thống kê trong bài viết còn có thêm 1 cuốn là Quang Trung Nguyễn Huệ, anh hùng dân tộc 1788 – 1792 của Hoa Bằng, dĩ nhiên…Google
Bài này chia 2 phần phần 1 mình sẽ tiến hành thống kê các món đồ phần 2 là chú thích và minh họa cụ thể
Trong phần thống kê món nào mình ghi bên cạnh CT tức là có hình chú thích cụ thể
Món nào mình ghi số 0 bên cạnh là do mình không tìm được hình hay không chắc về độ chuẩn xác nên sẽ không đăng hình
Món nào mình 0 ghi số 0 cũng như CT là do những món đó đã trùng với những đồ đã được chú thích hoặc quá dễ hiểu không cần chú thích hay minh họa
Mình minh họa với phương châm lấy càng chuẩn với thời Thanh càng tốt để dĩ nhiên nếu không kiếm được đồ cổ mà phải lấy hình hiện đại thì mong mọi người thông cảm cho
Phần 1 ) Thống kế chi tiết các loại quà tặng
1) Quà tặng năm 1791
Vào năm 1791, phái đoàn của Tây Sơn do Nguyễn Quang Hiển là cháu của Quang Trung làm chánh sứ thay mặt chú lên đường sang nhận cầu phong của Nhà Thanh làm An Nam quốc vương
Các quà đã được vua Càn Long tặng riêng cho như sau:
A) Quà do nhà Thanh tặng cho vua Quang Trung (lúc đó không có mặt, cháu là Quang Hiển thay mặt và cũng nhận thay chú)
-Tượng Quan Âm bằng ngọc-CT
-Cây Như Ý bằng ngọc-CT
-Một chuỗi ngọc trai loại lớn-CT
-Gấm thêu chỉ vàng đính ngọc và ngọc trai-CT
B)Quà tặng riêng cho Chánh sứ Nguyễn Quang Hiển:
-Ngọc Như Ý
-Tượng la hán bằng sứ-CT
-Gấm thêu chỉ vàng
-Hộp bằng bạc-CT
Các món quà dành cho Nguyễn Quang Hiển gần như của Quang Trung nhưng dĩ nhiên kém quý hơn một chút
Ngoài ra thì các phó sứ cùng các quan chức khác trong đoàn cùng được tặng lớn nhỏ tùy theo cấp cái này mình xin bỏ qua vì lặt vặt quá
C) Quà quốc lễ
Đó là quà tặng riêng còn quà tặng chung làm quốc lễ thì được ban tổng cộng 5 lần
Lần 1:
-Ngọc Như Ý
-Ngọc quan âm
-Chuỗi châu thuỷ tinh màu xanh lục-CT
-1 Bình thuỷ tinh-CT
-1 Bình bằng sứ màu đỏ
-2 hộp tết bằng chỉ bạc-0
-3 tấm gấm đoạn-0
-3 cuộn giấy hoa tiên
Lần 2:
-2 tấm thiểm đoạn (gấm lấp lánh)-0
-2 tấm trang đoạn (gấm may áo mặc hàng ngày)-0
-2 tấm gấm thêu rồng
Lần 3:
-1 mâm phật thủ-CT
-4 lọ trà Trịnh Trạch
-2 bình thuốc ngửi-CT
-7 bánh trà Phổ Nhĩ-CT
-2 hộp trà cao-0
Lần 4:
-1 Chén bằng gỗ mun
-1 cái chén quý của Pháp
-Gấm thêu hoa-0
-Bao súc nhung đất Chương-CT
-Ngọc như ý
-1 bình thuốc
Lần 5:
-Đĩa gỗ mun
-Chén quý
-2 cái lò hương quý
-1 con dao găm quý-CT
-Bát sứ quý loại lớn
-Mâm sứ quý
2)Các quà tặng nhà Thanh tặng Quang Trung và phái đoàn năm 1792
Vào năm 1792 đích thân vua Quang Trung cùng phái đoàn đã sang mừng thọ Càn Long và được trọng đãi chưa từng có (Chi tiết xin đọc bài trang 1)
A)Quà cho vua Quang Trung
Trước khi đến khu cung điện Nhiệt Hà(Hà Bắc-Trung Quốc) ngày nay dự mừng thọ vua Càn Long đã tặng cho Quang Trung
-1 quyển thơ loại tốt (Chắc là để Quang Trung đọc trên đường đi cho đỡ buồn)
-1 bộ triều phục nhà Thanh dây lưng bằng lụa vàng sậm (Hoàng đai) và dây lưng bằng ngọc (Đai ngọc) (Tuy nhiên Quang Trung đã xin phép với Càn Long chỉ nhận rồi cảm ơn chứ không mặc vì 0 quen y phục kiểu Mãn-Càn Long đồng ý)-CT
-1 bộ Mãng bão-CT
Tới khu hành cung Nhiệt Hà dự mừng thọ thì phải nói là quà cáp tới như nước Trường Giang chảy
Ngày 11-7-1792 được tặng:
-1 áo Hoàng Mã Quải-CT
-1 cây Ngọc Như Ý
-1 bình sứ quý
-5 bình trà lá thượng phẩm
-1 bánh trà quý
-1 con ngựa quý
-1 bộ yên cương màu vàng nạm vàng
-1 Đai bằng vàng
-1 đai ngọc
-5 cái mũ bằng vàng
-1 pho tượng Phật bằng ngọc
-5 Mãng bào
-2 bình ngửi
-2 cái quạt quý
-1 bài Ngự thi(Thơ do chính Càn Long làm)
-1 vạn lượng bạc trắng
Ngày 17-7-1792 lại được tặng:
-1 Ngọc như ý
-2 tấm gấm
-1 cái đĩa quý của Châu Âu
-2 cái bình kiểu Châu Âu
-1 cái đĩa gỗ mun
-1 bình ngửi
-1 tấm Chương nhung-0
-3 tấm lụa mỏng thượng hạng
Ngoài ra thì quà cáp lặt vặt được đưa đến có thể kể là:
-1 tấm thiếp mừng chữ Phúc và 1 tấm thiếp mừng chữ Thọ-CT
-1 bức thư pháp 4 chữ Củng Cực Quy Thành (拱極歸誠)-0
-1 đôi câu đối-0
-1 bài thơ-0
Tất cả đều do đích thân Càn Long tự tay viết và đóng dấu
B) Quà cho thái tử của vua Quang Trung là Nguyễn Quang Thùy
Vua Càn Long nhờ Quang Trung gửi hộ mình các món sau cho Quang Thùy
-2 đôi hà bao nhỏ
-1 hộp hương khí (Tức là hộp xạ hương để làm thơm )
-1 cây như ý
-1 đôi ngự dụng hà bao lớn
C) Quà cho các quan thần phái đoàn nước ta
6 quan thần đi theo vua Quang Trung được ban mỗi người:
-1 cái chén mun
-1 bình ngửi
-1 bộ đồ đánh lửa
-1 tấm gấm đoạn
-1 tấm chương nhung
-2 tấm lụa tốt
Ngoài 6 vị đại thần trên các quan lớn nhỏ tới tùy tùng, quân lính đi theo đều được tặng tùy cấp bậc các thứ khác nhau nhưng mình chỉ thống kê như trên thôi các món khác và người khác lặt vặt 0 đáng kể
